Ik citeer uit de nieuwsbrief van Will Klein Sprokkelhorst (www.wilderpad.nl) over het verschil tussen supermarktgroen en groen uit het wild: “In een zakje rucola uit de supermarkt zitten vaak minder dan 50 soorten bacteriën. Opgekweekt zonder aarde, zonder zon, zonder wind. Alles netjes. Alles steriel. En een beetje doods. Maar wie een paardenbloemblad plukt ... een pinksterbloem ... of een geurig magnoliablaadje … dan eet je méér dan een plant. Je eet leven. Miljoenen microben per gram. Meer dan duizend soorten per hap. Bacteriën die je niet kunt kopen, maar wél ontmoeten — gewoon in de berm, het bos of de tuin. Ze voeden je darmen. En daarmee ook je longen — want die ontstaan uit hetzelfde embryonale blad. Geen toeval dat zoveel mensen met allergieën en longklachten óók darmproblemen hebben. Wie leeft van steriel eten, verandert zijn binnenwereld in een … woestijn. Een monocultuur waarin één vijandige bacterie vrij spel heeft. Maar wie zich voedt met biodiversiteit, zaait een veerkrachtig ecosysteem in zichzelf. Waar zelfs een indringer wordt opgenomen in het geheel — als context, niet als bedreiging. Wild eten is jezelf terugplanten in het leven. Niet steriel, niet perfect — wel levend. Vol adem. Je binnenwereld verlangt naar dat leven. Begin vandaag. Begin … met één hap.”
Sinds ik dit weet, eet ik bij elke wandeling in de natuur wat blaadjes of bloemen uit het wild. Mijn omgeving vindt dat ‘vies’. Misschien heeft er wel een hondje geplast! Ze vergeten dat groente uit de winkel meestal behandeld is met verschillende soorten gif. ‘Gewasbeschermingsmiddelen’ noemen ze het, maar het is gewoon gif. Gif dat we niet zien, niet ruiken, niet proeven, maar het is er wel. Wat is viezer? De blaadjes uit het bos of die uit de supermarkt?
Gaat wildplukken je te ver, eet voor hetzelfde effect uit een moestuin, je eigen of die van een ander. Een wees niet bang voor ‘vies’. Wij leven in symbiose met talloze levende wezens in onze darmen. Hoe biodiverser onze darmflora, hoe gezonder we zijn. Omarm de talloze minuscule wezentjes en laat ze toe in je leven en je lijf. We interzijn met al dit leven.
De Australische milieufilosoof Glenn Albrecht introduceerde de term Symbioceen. Je hebt vast wel van de term Anthropoceen gehoord, om onze tijd aan te duiden. Een tijd waarin de mens onze planeet domineert en overal dood en verderf zaait. Zoals wij in de aardlagen kunnen graven en fossielen van uitgestorven dier- en plantensoorten en hun sporen kunnen ontdekken, zo zullen paleontologen in de toekomst wellicht ooit onze ‘laag’ vinden, vol met plastic, PFAS en andere niet afbreekbare troep. Misschien zelfs resten van bestrijdingsmiddelen als DDT en wapens. Het Anthropoceen maakt Moeder Aarde ziek en het maakt de mensen ziek, in lichaam en geest. Veel jonge mensen lijden aan klimaatdepressie, sommigen durven geen kinderen in de wereld te zetten. Het is hoog tijd om afscheid te nemen van het Anthropoceen.
De principes van het Symbioceen, volgens Glenn Albrecht (vertaald met een beetje hulp van ChatGPT):
“De principes van het Symbioceen, zoals geformuleerd door Glenn Albrecht, vormen een toekomstgericht alternatief voor het destructieve karakter van het Antropoceen. Ze zijn gericht op het herstellen van de symbiotische relaties tussen mens en natuur — en het creëren van een samenleving die leeft samen met, in plaats van tegenover, de aarde en haar vele levensvormen.
Hieronder de kernprincipes van het Symbioceen, samengevat:
1. Eliminatie van giftige stoffen
Alle stoffen die schadelijk zijn voor leven (menselijk, dierlijk, plantaardig of microbieel) moeten volledig worden uitgebannen. Alles wat we maken, gebruiken en weggooien moet veilig zijn voor alle vormen van leven.
2. Volledige biologische afbreekbaarheid
Alle materialen die de mens produceert moeten volledig en veilig biologisch afbreekbaar zijn. Geen vervuiling, geen afvalbergen.
3. Gebruik van veilige, hernieuwbare energiebronnen
De mensheid moet overstappen op niet-vervuilende en hernieuwbare energie, zoals zon, wind, water en geothermie. Energie moet schoon, veilig en in harmonie met ecosystemen zijn.
4. Lokale en regionale hernieuwbare hulpbronnen
Voorrang moet worden gegeven aan lokale en regionale bronnen, om zelfvoorzienendheid en ecologische balans te stimuleren. Eet lokaal. Bouw lokaal. Leef lokaal.
5. Respect voor het gedeelde leven van alle holobionten (alle levende wezens samen)
Er moet diep respect zijn voor het samengevoegde leven van alle wezens, inclusief micro-organismen, planten, dieren en mensen. Elk wezen is onderdeel van een onderling verbonden geheel.
6. Creëren, beschermen en herstellen van symbiotische relaties
Alle relaties tussen soorten — op alle niveaus — moeten worden opgebouwd, beschermd of hersteld, waar ze verbroken zijn. Van schimmelnetwerken in bossen tot sociale ecosystemen in steden.
Deze principes zijn niet alleen ecologisch of technologisch, maar ook ethisch, sociaal en spiritueel. Het Symbioceen vraagt om een radicaal ander mensbeeld: niet als heerser over de natuur, maar als deel van een groter levend geheel.”
Dit klinkt heel erg als het begrip Interzijn!
Hoe kunnen we zelf stapjes zetten van Anthropoceen naar Symbioceen, en een voorbeeld zijn voor anderen? Ik denk dat we het beste kunnen beginnen met onze consumptiepatronen. Het zou al erg helpen als we overal waar we komen zelf een beker, een fles water, een bord en een lepel meenemen. We weigeren flesjes water en single use plastic verpakkingen en proberen zoveel mogelijk verpakkingsvrij boodschappen te doen. Dat betekent zelf bakjes en zakjes meenemen voor brood, groente, fruit en dergelijke, en zo mogelijk losse producten kopen zonder verpakking - zoals citroenen en paprika’s die je vaak zowel verpakt als onverpakt kunt kopen. Helaas zijn de biologische in de supermarkt vaak verpakt. Soms in afbreekbaar plastic.
Een andere stap die we kunnen zetten is om geen kleding meer te kopen en te dragen die van polyester of nylon is gemaakt, of van een andere synthetische stof - gemaakt van fossiele brandstoffen. Bij het wassen van dergelijke kleding zoals fleece komt heel veel microplastic vrij. Microplastics en nanoplastics zijn al in het water wat we drinken, de bodem, het voedsel dat we eten en de lucht die we inademen. Zelfs ons bloed en onze hersenen bevatten al microscopisch kleine plasticdeeltjes. Dus stop met het kopen en dragen van synthetische stoffen en kies voor natuurlijke materialen zoals katoen, linnen en wol.
PFAS is ook zo’n niet-afbreekbare stof die helaas overal in zit: water, bodem, lucht… Laten we stoppen met PFAS-houdende producten te kopen (koekenpannen, regenjassen, bakpapier).
Koop indien mogelijk lokaal en biologisch voedsel, ga moestuinieren in de tuin of op je balkon. Verplaats je lopend of met de fiets. Koop groene energie. Stop met de consumptie van dierlijke producten, kies voor een plantaardig dieet. Help zo een einde te maken aan de industriële veehouderij. Er moet immers diep respect zijn voor het leven van alle wezens, inclusief micro-organismen, planten, dieren en mensen. Elk wezen is onderdeel van een onderling verbonden geheel. Wij Interzijn.
Als paleontologen of archeologen in de toekomst opgravingen gaan doen, hoe mooi zou het dan zijn als ze bovenop de Anthropoceenlaag met alle troep een gezonde Symbioceenlaag aantreffen!