De resultaten waren hilarisch: grillig en soms helemaal ontsporend. Deze manier van tekenen vergroot immers alle imperfecties uit en ziet er daarom dikwijls karikaturaal uit, maar dat maakt de tekening net zo écht en levendig. Het viel me ook op dat – tijdens de oefening- iedereen héél stil en aandachtig was. We waren zó gefocust dat we haast vergaten te ademen. Contourtekenen voelt zoals een stilte-meditatie in beweging. Dit gegeven intrigeerde mij en na even internetten, kwam ik al vlug uit op Frederik Franck: Een Amerikaanse Nederlander die van tekenen een volwaardige mindfulness praktijk heeft gemaakt. Hij noemde het “Zien Tekenen”.
Zien-Tekenen is een beoefening waarbij je aandacht op papier afgebeeld wordt. Het leert je om in het nu aanwezig te zijn door wat je voor je ziet. In plaats van je blikveld te scannen op nut, schoonheid of herkenning, oefen je je in zuiver zien: kijken zonder oordeel, zonder te benoemen.
Elke tekening is een oefening in wakker zijn . Wat je tekent is niet belangrijk — hóe je kijkt wel.. Een bloem , een kopje, of waarom niet je eigen hand zoals in mijn tekening hieronder. Je hand heb je altijd bij de hand en hij vertelt je veel over je gemoedstoestand. Wanneer je écht kijkt wordt alles meer betekenisvol. We maken contact met het leven zoals het zich nú toont. Dan ervaren we deze manier van tekenen als een meditatie, niet als prestatie. Het is een daad van stilte, een spoor van aanwezigheid en een oefening in overgave. Door met je ogen de contouren van het object te volgen en je hand tegelijk door je blik mee te laten bewegen, ontstaan er fijne, levendige lijnen. Daarnaast is het een krachtige manier om je waarnemingsvermogen te trainen en tegelijk de drang naar perfectie los te laten.
We gaan als volgt te werk:
🔹 Kies een eenvoudig onderwerp: een herfstblad, een appel, een keitje of iets wat je boeit. Houd het even in je hand. Bekijk het en voel het..
🔹 Ga zitten – alleen, op een plek met rust en ruimte. Houd het potlood losjes in de hand , sluit je ogen en visualiseer het voorwerp: Zie het voorwerp in je geest zonder te forceren. Wees op die manier aanwezig voor een paar minuten. Open dan je ogen: Nu begin je écht te zien. Het is nu het enige is wat bestaat. Voel hoe het voorwerp nu naar jou terugkijkt.
🔹 Volg met je oog de contouren van het voorwerp en beweeg hierbij je potlood over het papier. Laat je ogen kijken zonder te zoeken en laat je potlood jouw blik zacht volgen. Op die manier laat het voorwerp als het ware zichzelf tekenen via jouw hand.
Voel hoe de lijn de contour van het voorwerp streelt. Teken alleen wat je wérkelijk ziet. Géén willekeurige krabbels of gissingen. Wanneer je aandacht verslapt pauzeer dan even. Ga vooral niet verder uit gewoonte. Adem even in en uit en keer terug naar het zien. Begin pas opnieuw wanneer je voelt dat je weer contact hebt met het voorwerp. Laat je niet afleiden door gedachten over wat het resultaat moet worden , of door de drang om het snel af te werken. Je geduld wordt nu uitgedaagd. Laat het oordeel los. Er hoeft niets verbeterd te worden. De tekening is slechts een momentopname van jouw aanwezig zijn, geen kunstwerk.. Wanneer je ermee klaar bent glimlach dan even en wees dankbaar voor deze ervaring.
De contourtekening in de bovenstaande figuur is met houtskool gemaakt. . Houtskool is drukgevoelig en daardoor expressiever dan een potlood of balpen. Het geeft nog meer diepte aan jouw aandachtslijn. Je kunt deze oefening alleen of samen met anderen doen, eventueel voorafgaand of aansluitend op een andere beoefening. Wanneer je dit regelmatig doet zul je vaststellen dat je tekeningen steeds preciezer zullen worden. Dit geeft aan dat je aandacht intenser is geworden en laat ook zien dat , niet alleen je hoofd en hand, maar ook je hele lichaam meedoet .
https://zenzientekenen.nl/over-ons/33-frederick-franck.html
http://www.frederickfranck.org/
https://www.youtube.com/watch?v=6GprKsc-VUo “Wat is zen tekenen” . Michelle Dujardin