Elk moment bevat alle andere momenten
Donderdagavond was er een kennismaking waarin we via zoom door Europa vlogen naar verschillende locaties waren de broeders en zusters zich bevonden. Vervolgens werden de verschillende elementen van de beoefening tijdens de retraite door verschillende broeders en zusters toegelicht. Ze deden dat zo zorgvuldig dat het wel leek of dit ene uur de hele drie dagen bevatte. Dit was een mooie manier om mijn mind-set klaar te stomen voor de rest van het weekend.
Accepteer het hier en nu
Er komt veel op je af zo’n eerste dag. Zit-meditatie, loop-meditatie, totale ontspanning, dharma delen en de aarde aanraken. Het is ondoenlijk om jullie over alles te vertellen, dus ik beperk me tot een zin die mij raakte: “Ik neem mij voor er te zijn in volle aandacht en de dingen te accepteren zoals zij zich voordoen”, (her)verteld door zuster Sang Nghiem. De mooie nuancering in het tweede deel van de zin zit in het feit dat dingen niet zijn, maar ze doen zich voor. Telkens is er iets wat ik met liefdevolle aandacht kan doen en beleven. En van elk moment kan ik van leren, niet door hoe het is maar door hoe het ontstaat. Dat maakt het spannend voor mij want ik kan me niet voorbereiden en daarmee zet het mij op scherp en moet ik daadwerkelijk dingen met volle aandacht blijven doen.
Een oordeel is zo slecht nog niet
Op de tweede dag – die veel dezelfde elementen had – werd mij duidelijk waarom dingen überhaupt ontstaan – in de lezing van broeder Phap Xa. Dit komt omdat er aan voldoende voorwaarden is voldaan. Zo kreeg ik last van een spier in mijn rug omdat ik meer, anders en niet goed aan het zitten was. Zonder die voorwaarde van het anders zitten had ik waarschijnlijk geen pijn gekregen. Fijn dat er direct een sensatie was waarmee ik deze les kon ervaren, al had ik graag andere voorwaarden geschapen. Daarnaast werd ik getriggerd door het feit dat onze oordelende ik (“beïnvloed” door manas) er mag zijn. De broeder stelde het zelfs scherper door te zeggen dat het onderscheidende vermogen belangrijk is, omdat het ons kan helpen te zien wat ons kan helen of wat giftig voor ons is. Het helpt ons dus te overleven en gaat mij helpen met opletten wat ik de komende tijd in mijn mond stop.
Ondanks en dankzij Corona kunnen we beoefenen
Door de omstandigheden die zich voordoen moest deze retraite online plaatsvinden. Met dank aan de inzet van iedereen is het toch gelukt om met een groep van meer dan vijftig mensen te oefenen. Online in stilte eten is anders, maar niet minder effectief merkte ik. Hoewel ik nog steeds als eerste klaar was met mijn eten, was ik voor mijn doen twee keer zo langzaam, maar had ik vooral echt hap voor hap kunnen genieten van de door mij klaargemaakte salade. Al deze positieve kanten aan een “Corona”-retraite zijn fijn, maar ik hoorde ook vele verhalen over hoe Corona verhoudingen tussen mensen op scherp zet – zowel binnen als buiten de kloostermuren. Wat ik daarvan leerde (tijdens de vraag & antwoord sessie) is dat het belangrijk is om te zien waar de ander “vandaan” komt. Wat is zijn of haar bron van informatie? Wat is de achterliggende angst? Hoor niet (alleen) de argumenten, maar zie elkaars verdriet. Ik ben dit gelijk gaan toepassen in mijn werk en het maakte een vastzittend conflict gelijk los. We zijn er nog niet. Maar er is respectvolle dialoog, er is liefdevolle ruimte en er is weer vrije beweging.
Ik en mijn gevoel mag er zijn
Als laatste deel ik graag wat van de uitspraken van “mijn” Rotterdamse broeder Pham Hanh. Hij had het over gevoelens die een mens kan hebben en kwam met de vraag: “is het oké dat ik dit voel?” En gaf hierbij de liefdevolle aanvulling dat als je naar dat gevoel kijkt je kan zeggen tegen dat gevoel: “Ik ga je niet veranderen, maar ik ben er wel voor je”. Dit raakte mij zeer, waardoor ik me ten diepste afvroeg, wie is die ik dan? Wie ben ik? Waarop hij antwoorde dat je dat moest beleven. En met dat warme gevoel was daar alweer het einde van de retraite, die mij weer heeft getransformeerd. Ik heb weer drie dagen met veel plezier mijn pad bewandeld en heb weer een ander deel van mijzelf beleefd. Op naar een volgende deel.
“Is mijn waarneming correct?”
Er is natuurlijk nog veel meer te vertellen over de dagen en ik doe hierboven geen recht aan de mooie bijdragen van broeder Duc Pho (met de soetra over toevlucht nemen), zuster Tinh Tan (met inzichten over het kloosterleven), broeder Ruộng Hiếu (over hoe adem lichaam en geest verbindt), zuster T. Hiếu Khai (over het weerstaan van pralines) en zuster Tram Nghiem (met haar lichaamsoefeningen). Maar dat mogen anderen doen, door ook hun waarnemingen met jullie delen.
Jan Monster, 10 mei 2021 (meer info www.watzegtjan.com
Foto's Jan Monster: Jan zelf en Jans wandellaantje