Skip to main content

Mindfulness
in de traditie van Thich Nhat Hanh

10 april 2023

Jezelf volgen

Door Joost Vriens

Op vrijdag loop ik om 8.45 het lokaal binnen. Na een kwartier zijn alle studenten er. De rollen zijn omgedraaid. In plaats van dat zij aan mij vragen: wat gaan we vandaag doen; vraag ik het aan hun: wat is jouw/jullie plan vandaag? Vanuit de in 3 jaar gegroeide overtuiging dat zo een student, een jong mens in zijn eigen kracht komt te staan, keuzes leert te maken. Niet meer volgt, maar zelf beslist.

Dat zelf beslissen wat je gaat doen is voor mij en voor de studenten zo gemakkelijk nog niet. De studenten komen meestal van het vmbo waar de leerkracht de ‘baas’ is en zegt wat er moet gebeuren en wanneer het af moet zijn. Deze leiding van de docent is ook gemakkelijk voor studenten. Die er dus goed in geworden zijn om mij te verleiden toch te bepalen, de weg te wijzen.
De balans vinden tussen volgen, richting nodig hebben en het zelf ontdekken, je eigen weg gaan, vertrouwen op je eigen talent en inzicht.

Onze beoefening

Ik voel een duidelijk verband met onze beoefening. Omdat die beoefening de vraag stelt naar: waar klamp je je aan vast? Omdat die beoefening me uitdaagt om thuis te komen bij mezelf. Omdat die beoefening me prikkelt om te leven vanuit de boeddha natuur die in me is. Omdat die beoefening me bevraagt: welke volgende stap zet jij in dit moment? De krachtige richtingwijzer: als je een uitweg uit je problemen wilt is de weg naar binnen de beste.

Vertrouwen op mijn innerlijke wijsheid

Als ik een inleiding geef voor de geleide meditatie spreek ik uit wat er op dat moment in me opkomt. Er komt altijd iets bruikbaars. Tot mijn verrassing worden mijn inzichten helderder, zie ik beter de verbanden tussen dat wat in mijn leven gebeurt en wat de beoefening mij biedt door zo van binnenuit te werken.

Luisteren naar jezelf

Soms schuurt dat. Ik merk dat ik geprikkeld raak als iemand zegt: Thich Nhat Hanh zegt…..de Dalai Lama zegt…. Cuong Lu zegt….Phap Hu zegt. Het triggert een oude allergie. De allergie van het volgen. Steeds vaker vraag ik, met enige nadruk: en wat vind je zelf?
Dat is een pittig thema. Ik kan de beoefening doen omdat een heleboel leraren voor mij de weg hebben gewezen. Het idee dat je in een lijn van het doorgeven van de leer staat. Het volgen van de leraar wat hij ook zegt of vraagt. Vertrouwen in een zenmeester hebben.
Ik heb dat vertrouwen. Ik zie mezelf steeds meer als voortzetting van die leraren. Met een eigen-wijze visie. Met een open, onderzoekende blik. De prachtige vraag: weet je het zeker? Welke afslag neem jij?

Regelmatig duikt er een herinnering in me op. Ik loop blij de kerk uit, heb het vormsel gehad en hoor er nu bij. Maar midden op het kerkplein sta ik stil. Een zin: ‘door mijn schuld, door mijn grote schuld’ dendert door me heen. De blijheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Het heeft een half mensenleven geduurd voordat ik ontdekte dat dat beeld van schuld en erfzonde niet klopte. Die herinnering is een drijfveer om die studenten glimlachend te blijven bevragen: wat wil jij?

Je eigen pad

Een prachtige voedingsbodem is het verhaal waarmee ‘ons’ boeddhisme begint. Een man wordt midden in de nacht wakker. Zacht sluipt hij het paleis uit. Het is tijd om opnieuw te beginnen, zijn eigen pad te lopen, gehoor te geven aan de innerlijke stem in hem. Dat was een vraag: wat is de betekenis van lijden en hoe kun je lijden verminderen?
Hij liet zijn zekerheden achter zich. En nodigt mij uit hetzelfde te doen, te blijven doen, elke dag, elk moment opnieuw.