Skip to main content

Mindfulness
in de traditie van Thich Nhat Hanh

14 oktober 2024

Terugkeer naar de Aarde

Door Koen Demeyer

In deze tijd van het jaar worden onze zintuigen overweldigd door kleurrijke herfstbladeren, de vlucht van trekvogels, en de bitterzoete geuren van het bos. We genieten van dit levendige schouwspel, maar tegelijkertijd zijn we ook getuige van een afstervende natuur.

De herfst is een periode waarin alles terugkeert naar de aarde, de bron van al het leven. Zodra de bladeren de grond raken, verliezen ze snel hun kleuren en worden ze verteerd door wormen, insecten en micro-organismen, die het materiaal afbreken tot voedingsstoffen voor nieuwe levenscycli. Al deze processen vinden plaats in een laag van hooguit één meter dik. Bovendien bevindt er zich in deze zone tweemaal zoveel koolstof dan in alle planten en dieren erboven. Dus, de aardbodem is dé plek waar het grootste deel van leven op het land zich afspeelt. Dit doet ons beseffen hoe waardevol en essentieel de aardbodem voor is onze overleving. En daarom verdient ze ons respect en dankbaarheid. Oude culturen en inheemse gemeenschappen zijn zich hier altijd bewust van geweest, maar onze moderne samenleving is er helemaal van vervreemd.

Een gezonde relatie met de aardbodem vraagt om zorg en aandacht, en dat vormt een essentieel aspect van mindfulness. In de traditie van Thich Nhat Hanh speelt het koesteren en respecteren van Moeder Aarde een centrale rol. Voor de mensheid is ze veel méér dan een hulpbron. Ze is onze moeder én levenspartner. Het beoefenen van mindfulness helpt ons verbinding met haar te herstellen. Tijdens de loopmeditatie maakt het contact tussen onze voeten en de Aarde ons bewust van het leven dat in elke stap aanwezig is. Thich Nhat Hanh moedigt ons aan om de Aarde te zien als een levend organisme, waarin wij bestaan en waarnaar we uiteindelijk zullen terugkeren, net zoals de herfstbladeren dat doen. Hij zei eens: "Wanneer we in aandacht lopen, zijn we ons bewust van de verbinding tussen onszelf en de aarde. We worden herboren in dat moment van aanwezigheid."

Tijdens het beoefenen van loopmeditatie kunnen we deze verbondenheid intens ervaren. Elk moment dat we onze voeten op de grond zetten, voelen we hoe de Aarde ons draagt, voedt en ons teruggeeft aan het leven. Deze praktijk leert ons om elke stap te zetten in dankbaarheid en met bewustzijn over het wonder dat de Aarde is. We buigen naar de Aarde in nederigheid en met respect, omdat we begrijpen dat zij ons leven mogelijk maakt en dat wij onlosmakelijk deel uitmaken van haar cycli van leven en sterven.

Dit gegeven doet me terugdenken aan een diepe persoonlijke ervaring uit mijn kindertijd: Tijdens een bosspel verstopte ik me in een greppel onder een dikke laag bladeren. Daar lag ik stil, omgeven door de geuren en geluiden van de aardbodem. Ik hoorde de beestjes krioelen en voelde de Aarde om me heen. De geur van vochtige aarde vulde mijn longen, en ik voelde me zó in haar schoot gewiegd dat ik in slaap viel... Toen ik een hele tijd later gewekt werd door zoekende zaklampen en bezorgde stemmen, voelde ik me helemaal veranderd: De Aarde had mij diep geraakt en ik zou ze nooit meer loslaten..

Het terugkeren naar de Aarde is een ultieme meditatie. De Aarde omarmt ons niet alleen in het leven, maar ook in de dood. Door mindfulness te beoefenen, kunnen we deze diepe waarheid omarmen en onszelf herontdekken in onze relatie met de natuur. We mogen nooit vergeten dat we deel uitmaken van een groter geheel, en dat de aarde, met al haar cycli, ons altijd opnieuw uitnodigt om terug te keren naar ons ware zelf.