Zoeken naar balans
Ondanks onze goede intenties om de Aarde lief te hebben en te beschermen, doen er zich in ons dagelijks leven voortdurend situaties voor, waarbij we niet anders kunnen dan de natuur beschadigen. In tegenstelling tot planten kunnen wij als mensen niet door fotosynthese ons eigen voedsel aanmaken. Daarom moeten wij planten en andere dieren eten om te overleven. Om dit voedsel te kweken en te oogsten nemen we ook nog een aanzienlijke hoeveelheid van de natuurlijke ruimte in beslag. Ook om ons te kunnen verplaatsen en te verwarmen beschadigen we de aardbodem door de ontginning van fossiele energiebronnen zoals gas, aardolie en steenkool enz.,enz. Ga maar eens als oefening even stil staan bij elke handeling die je doet en probeer in te schatten wat voor effect die handeling op de natuur heeft. Wanneer geef je de Aarde iets en wanneer ontneem je haar iets? Je zult al vlug de indruk krijgen dat je veel meer neemt dan je geeft. Daar ga je je misschien ongemakkelijk en schuldig bij voelen en je weet niet meer hoe je daar mee moet omgaan. Zijn we dan zo hypocriet? Hoe vinden we hier een balans in?
De behoefte om de balans met de natuur te respecteren en te herstellen was begin vorige eeuw nog sterk bij onze voorouders aanwezig. Ze wisten spontaan wat wél en niet kon. Dit kwam omdat ze nog een directe band met de natuur hadden. Ze voelden nog sterk de afhankelijkheid van de oogst en ze wisten wat honger lijden was. De explosie na de tweede wereldoorlog van de materiele welvaart, automatisering en digitalisering heeft ons totaal vervreemd van de natuur. Velen hebben geen flauw benul van de schade die ze aanrichten door onwetend consumptiegedrag en dit alles heeft geleid tot de urgente problematiek van klimaatopwarming en de mondiale uitstervingsgolf, die zich nu al aan het voltrekken is…
Er zijn nog een aantal natuurvolkeren, die een eeuwenoude traditionele ecologische kennis en ervaring over de Aarde nog levend houden. Hier kunnen we nog veel van leren. Deze kennis bevat een rijkdom aan voorschriften en gedetailleerde protocollen voor het behoud van de vitaliteit van de natuurlijke wereld én van de mens. Een mooi voorbeeld hiervan staat in de richtlijnen van de “Eerbare Oogst” . Deze beoefening staat hoog in het vaandel van vele Noord-Amerikaanse volkeren. Deze richtlijnen kwamen tot stand om de stam van ziekte en hongersnood te vrijwaren. Door de tijden heen zijn deze richtlijnen gerijpt tot een levenshouding waarbij iedereen spontaan aanvoelt wat het best is voor de stam én voor de natuur. Alhoewel deze regels oorspronkelijk zijn opgevat voor de jacht en de oogst, kan je ze ook veel ruimer opvatten. Zo zijn ook een waardevolle steun bij het beoordelen van jouw aankopen, reisgewoonten enzovoort. Prof. Robin Hall Kimmerer 1), spreekbuis van de Potawotami stam, heeft van de verspreiding van deze richtlijnen haar levenswerk gemaakt. Zij vat ze bondig samen als volgt: 2)
De Eerbare Oogst
- Ken de manieren van degenen die voor u zorgen, zodat u voor hen kunt zorgen.
- Stel jezelf voor. Wees verantwoordelijk als degene die om leven komt vragen.
- Vraag toestemming voor het nemen. Houd je aan het antwoord.
- Neem nooit de eerste. Neem nooit de laatste.
- Neem alleen mee wat u nodig heeft.
- Neem alleen dat wat is gegeven.
- Neem nooit meer dan de helft. Laat wat over voor anderen.
- Oogst op een manier die schade minimaliseert.
- Gebruik de oogst met respect. Verspil nooit wat je hebt genomen.
- Deel met anderen
- Zeg dank voor wat u is gegeven.
- Geef een geschenk, in wederkerigheid voor wat je hebt genomen.
- Ondersteun degenen die jou ondersteunen, en de aarde zal voor altijd bestaan.
‘Diegenen, die voor ons zorgen en ondersteunen’ slaat hier niet alleen op mensen, maar ook op alle levende wezens en de Aarde zelf. Verder moedigt Kimmerer aan om een persoonlijke dialoog aan te gaan met elk wezen waarvan je, geheel of gedeeltelijk, rechtstreeks of onrechtreeks, het leven neemt. Vraag hen hiervoor toestemming en luister in je hart nederig naar hun antwoord. De natuur zal dan spontaan geven wat je toekomt. Maar hoe weten we dan wat ons ‘gegeven’ is? Kimmerer illustreert dit met de situatie waarbij wij als kind een koekje uit de koekendoos van oma mochten nemen. Dan namen we beleefd en dankbaar één koekje uit de doos en we bedankten oma. We gingen dus zeker niet achter de rug van oma stiekem de koekendoos leegplunderen. Dit is nu wat de mensheid wél met grootmoeder Aarde doet.
Terug geven
Wat is dan het geschenk van wederkerigheid dat we natuur in dank kunnen terug geven? Laat ook hier je hart en creativiteit spreken. Zo kan je je tuin meer natuurvriendelijk inrichten, ecologische initiatieven ondersteunen, natuurvriendelijk en kleinschalig inkopen, een wandel meditatie doen en ook de Thich Nhat Hanh ‘s Oefeningen voor Moeder Aarde doen. Je vindt een aantal inspirerende teksten en beoefeningen bij het onderdeel “Oefeningen voor Moeder Aarde” op de beoefentekstenpagina van deze website. Ze zijn een waardevolle steun om jouw relatie met Moeder Aarde te verdiepen. Ze helpen je om de Eerbare Oogst spontaan te transformeren in een dankbaar ‘ Eervol geschenk’ aan Moeder Aarde.
1) https://www.robinwallkimmerer.com/ .
2) https://www.youtube.com/watch?v=ZDAPis_GA_s
3) https://www.youtube.com/watch?v=8NUcMshWFb4